Het gebeurt regelmatig dat mensen in tranen uitbarsten als ze met Rob in gesprek gaan. En toch heeft hij naar eigen zeggen de ‘mooiste baan van Enexis’. Wat hij doet? Rob onderzoekt incidenten die in het werk gebeuren, met als doel om de veiligheidscultuur in de organisatie te verbeteren. De beweging die hij heeft ingezet, werpt na enkele jaren al zijn vruchten af. “Mensen voelen zich vrijer om te spreken over dingen die misgaan.”

Incidenten op het werk

Nooit meer een incident. Volgens Rob is dat een utopie. “Incidenten gebeuren nu eenmaal en zullen altijd blijven gebeuren. Waar mensen werken, gaat heel veel goed. Maar soms gaat er ook wat fout. Als je met elektriciteit en gas werkt, kunnen de gevolgen ernstig zijn. Mensen kunnen gewond raken. Of stress krijgen omdat ze iets heftigs hebben gezien of een fout hebben gemaakt. Het is mijn doel om samen van deze situaties te leren. En daarvoor moet je eerst in kaart brengen wat er precies is gebeurd.”

Nieuwe blik op veiligheid

In 2019 wordt Rob aangenomen bij Enexis, nadat hij 27 jaar bij de NS heeft gewerkt. Ook daar onderzocht hij veiligheidsincidenten. Op zijn geheel eigen manier. “Bij de NS was ik de grondlegger van een veiligheidsbeweging waarin ‘human factors’ centraal staan. Oftewel: alles wat met menselijk gedrag te maken heeft. Mensen zijn in staat om heel bijzondere dingen te doen! En als er wat misgaat, is er vaak een logische verklaring. Ik onderzoek waaróm iets gebeurde zoals het gebeurde. Niet om een schuldige aan te wijzen, maar om te begrijpen waarom iets op dat moment logisch was om te doen en ervan te leren. Toen we hiermee begonnen bij de NS, ging er een wereld open. Op de werkvloer ontstonden een nieuwe cultuur en sfeer. Mensen gingen anders kijken naar het thema veiligheid en durfden veel opener te zijn. Dit niet in de laatste plaats omdat ook management anders ging kijken naar incidenten” 

"Mensen voelen dankzij deze aanpak meer ruimte om dingen te benoemen die niet goed gaan. Dat is een belangrijke stap op weg naar een proactieve veiligheidscultuur"

Rob - programmanager Health, Safety & Environment (HSE)

Geen veiligheidskundige

Ook Enexis wil stappen zetten in veiligheid. Rob is met zijn ervaring en vernieuwende visie daarvoor de aangewezen persoon, ook al is hij geen veiligheidskundige. “Veiligheidskundigen zijn zeker nodig, maar ik denk dat je echt een cultuurverandering kunt realiseren door ook andere smaken aan een team toe te voegen. Mensen die niet alleen kijken naar beleid en kaders, maar ook naar… ménsen. De realiteit is toch altijd weerbarstiger dan wat er op papier staat.”

Verhalen van mensen

En mensen, dat is precies waar Robs werk om draait. “Vooraf had ik nog nooit van Enexis gehoord. Maar het sprak me wel direct aan: mensen die in de grond werken en hun handen vuil maken – zelfs tijdens feestdagen. Ze zetten zich met ziel en zaligheid in om iedereen van energie te voorzien. Dan moet je toch wel écht van je werk houden? Het is mooi om met deze bevlogen mensen in gesprek te gaan en hun verhalen te horen. Ik zit echt met Jan en alleman om tafel.” 

Robs werkwijze

Hoe Rob precies te werk gaat? “Als er een incident gebeurt, interview ik, samen met een collega van HSE, alle betrokkenen één op één. Soms kom ik bij mensen thuis. Ook dat vind ik fascinerend. Zo zie je wat voor impact een incident kan hebben op het thuisfront. Veel mensen ervaren het als prettig om hun verhaal in alle rust te kunnen doen.” Nadat hij iedereen gesproken heeft, maakt Rob een reconstructie via PowerPoint. “Die bespreken we met alle betrokkenen samen. Er is voor iedereen ruimte om vanuit zijn of haar expertise verbeterpunten te delen. Vaak komen mensen er dan pas achter hoe de anderen erin staan. Het helpt om nader tot elkaar te komen.” Rob deelt de reconstructie vervolgens met het management, dat een actieplan maakt. En vervolgens krijgen alle vestigingen een update in het weekrapport. “Soms word ik dan nog ergens uitgenodigd om toelichting te geven.”

Cultuurverandering ingezet

Het resultaat van zijn werk is lastig in cijfers uit te drukken. “Je weet nooit wat je precies hebt voorkomen,” legt Rob uit. Maar de nieuwe visie op veiligheid begint wel door te dringen, merkt hij. “Mensen die een incident meemaken, voelen zich dankzij de nieuwe aanpak serieus genomen en gerespecteerd. Ook voelen ze meer ruimte om dingen te benoemen die niet goed gaan. Dat is een belangrijke stap op weg naar ons doel: in de hele organisatie een proactief klimaat scheppen waar mensen zich vrij voelen om zich uit te spreken.”